UZAKTAN ÇALIŞMA YÖNETMELİĞİ HAKKINDA BİLGİ NOTU

GİRİŞ

Covid-19 pandemisinde toplum sağlığının korunması amacıyla sokağa çıkma yasağı ve sosyal mesafe gibi çeşitli önlemlerin alınması mecburiyeti ortaya çıkmıştır. Bu durum, çalışma hayatının da bir uyum sürecine girmesine neden olmuştur. Uzaktan çalışma modeli, pandemi döneminde hem toplum sağlığını korumak hem de bu sürecin ekonomi üzerindeki olumsuz etkilerini hafifletmek için pek çok sektör açısından önem kazanmıştır.

 

Bu kapsamda, uzaktan çalışmanın yapılamayacağı işleri, verilerin korunması ve paylaşılmasına ilişkin işletme kurallarının uygulanmasını ve uzaktan çalışmanın usul ve esaslarını belirlemek amacıyla Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı tarafından hazırlanan “Uzaktan Çalışma Yönetmeliği” (“Yönetmelik”) 10.03.2021 tarih ve 31419 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.

 

UZAKTAN ÇALIŞMA USUL VE ESASLARI

Yönetmelik ile uzaktan çalışma usul ve esasları aşağıdaki şekilde düzenlenmiştir:

• Uzaktan çalışmaya ilişkin iş sözleşmesi yazılı şekil şartına tabidir. Sözleşmede, işin tanımı, yapılma şekli, işin süresi ve yeri, ücret ve ücretin ödenmesine ilişkin hususlar, işveren tarafından sağlanan iş araçları, ekipman ve bunların korunmasına ilişkin yükümlülükler, işverenin işçiyle iletişim kurması ile genel ve özel çalışma şartlarına ilişkin hükümlerin yer alması gerekmektedir.

• Uzaktan çalışmanın yapılacağı mekana ilişkin düzenlemelerin, gerekli olması halinde, işe başlanmadan önce tamamlanması gerekmektedir. Bu düzenlemeler nedeniyle ortaya çıkan masrafların ne şekilde karşılanacağının belirlenmesi konusunda taraflar serbesttir.

• Gerekli malzeme ve iş araçları, kural olarak işverence sağlanmalıdır. Bunların uzaktan çalışana teslim edildiği tarihteki bedellerini belirten iş araçları listesinin işveren tarafından yazılı olarak uzaktan çalışana teslim edilmesi gerekmektedir.

• Verilerin korunmasına yönelik tedbirlerin işveren tarafından alınması gerekmektedir. Buna göre, işyerine ve yapılan işe dair verilerin korunması ve paylaşımına ilişkin işletme kuralları ve ilgili mevzuat hakkında bilgilendirilmelerin yapılması gerekmektedir. Uzaktan çalışanın bu yöndeki işletme kurallarına uyması zorunludur.

• İşin niteliğine göre iş sağlığı ve güvenliği önlemleri hususunda işveren, gerekli eğitimlerin verilmesi, sağlık gözetiminin sağlanması ve iş ekipmanlarıyla ilgili gerekli iş güvenliği tedbirlerinin alınması ile yükümlüdür.

• Uzaktan çalışmanın mevzuatta belirtilen zorlayıcı nedenlerle işyerinin tamamında veya bir bölümünde uygulanacak olması halinde uzaktan çalışmaya geçiş için işçinin talebi veya onayı aranmaz.

 

UZAKTAN ÇALIŞMANIN YAPILAMAYACAĞI İŞLER

Yönetmeliğin 13. Maddesi uyarınca aşağıda belirtilen işlerde uzaktan çalışma yapılması yasaktır:

• Tehlikeli kimyasal madde ve radyoaktif maddelerle çalışmalar,

• Tehlikeli kimyasal madde ve radyoaktif maddelerin işlenmesi veya söz konusu maddelerin atıkları ile çalışmalar ve

• Biyolojik etkenlere maruz kalma riski bulunan çalışma işlemlerini içeren işler.

Kamu kurum ve kuruluşlarınca ilgili mevzuatına göre hizmet alımı suretiyle gördürülen işler ile millî güvenlik açısından stratejik önemi haiz birim, proje, tesis veya hizmetlerden hangilerinde uzaktan çalışma yapılamayacağı birim, proje, tesis veya hizmetten sorumlu olan veya hizmeti alan kamu kurum ve kuruluşunca belirlenir.

 

SONUÇ

Yönetmelik hükümleri uyarınca, iş ilişkisi doğrudan uzaktan çalışma sözleşmesi ile kurulabilir veya hâlihazırda işyerinde çalışan işçinin iş sözleşmesi, işçinin ve işverenin anlaşması halinde, uzaktan çalışma sözleşmesine dönüştürülebilir. İşçinin bu yöndeki talebinin yazılı olarak yapılması gerekmektedir. İşçinin bu talebine ilişkin değerlendirme sonucunun işveren tarafından otuz gün içinde kural olarak yazılı şekilde bildirilmesi esastır. Uzaktan çalışmaya geçen işçinin tekrar işyerinde çalışma talebinin öncelikli olarak değerlendirilmesi gerekmektedir.